İnuitler ve İnanç Kültürleri

İnuitler, Alaska ve Kanada’nın Kuzey bölgelerinde yaşayan Eskimoların iki kolundan birisi olan yerel halktır. Günümüzde nüfusları 30 bin civarında olan bu halkın kendi yerel dilleri ve inanç kültürleri mevcuttur. Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önce bu bölgeye yerleştikleri tahmin edilen halkın bir kısmı Hristiyan inancına mensup olsa da kurdukları 3 büyük kilise olan Grönland Evanjelik Lutherci Kilisesi ile Moravian ve Anglikan kiliselerinde de İnuit inancının izlerine rastlanmaktadır.


İnuit inancı Şamanist ve Animist bir din olarak göze çarpmaktadır. Çok tanrılı bu dinin genel hatlarını İnuit yazar Rachel Attituq Qitsualik şöyle açıklıyor;

“Inuit inancında evren kimse tarafından yönetiliyor. Hiçbir ilahi anne ve baba figürü yoktur, hiçbir rüzgar tanrısı ve güneş yaratıcısı figürü yoktur, ahirette hiçbir ebedi ceza yoktur.”

İnuit inancının en önemli figürleri hiç şüphesiz Angakkuq olarak adlandırılan bir Şaman rahip sınıfıdır. Kadınlar ve erkekler Angakkuq olabilir. Bu süreç aile fertlerinden birinin ya da deneyimli bir Angakkuq’un eğitimi ile gerçekleşir. Angakkuq’un Şaman ayini ile ruhlara ulaşım süreci tuurngaq olarak adlandırılan bir nevi inisiyedir. İnisiye sonrası Angakkuq’un eğitiminin son aşaması test aşamasıdır. Bu aşamada Angakkuq’un tuurngaq sırasındaki konsantrasyonu vücuduna bıçak yaraları açılarak ve tepkisi gözlemlenerek test edilir. Angakkuq’un toplumsal görevleri arasında hastaların tedavisi ile ilgilenmek, kehanetlerde bulunmak ve kötü durumlara karşı ayinler düzenlemek yer almaktadır. Angakkuqların bu bağlamda uyması gereken 3 yasa vardır bunlar;

tirigusuusiit; Her şeyi yapmak
maligait; Takip etmek
piqujait; Önlemek

İnguit inancında tanrı figüründen daha ön planla olan kutsal kavram canlıların ve doğanın ruhları olarak adlandırılan Anirniit ve Tuurngait’tir. Anirniit tüm canlıların içerisinde bulunan ruh kavramıdır. İhtiyaç ve savunma dışında Anirniit’i taşıyan bir canlının öldürülmesi en büyük günah olarak değerlendirilir. Hayvanlar sadece beslenme ihtiyacı için öldürülür ve onun ruhundan af dilemek için ölüm sonrası ufak bir ayin düzenlenir.

Tuurngait ise doğanın ruhlarının temsilidir. Bu ruhlar iyi veya kötü olabilir. Kötü avların ya da hastalıkların sorumlusu bu ruhlar ve ruhların duyduğu memnuniyetsizliktir. Yine zor bir durumda Angakkuq aracılığı ile bu ruhlardan yardım istenir. Memnun etmek için dualar edilir ve alkollü içecekler sunulur. Bu ruhlardan bazıları;

Aglooklik; Buzun altındaki denizin, balıkçıların ve avcıların yardımcısı.
Akna; Bereketin tanrıçası.
Amarok; Gece yalnız avlananların kurt başlı tanrısı.
Anguta; Ölü toplayıcı bir nevi Azrail.
Igaluk; Gökyüzündeki ayın ve güneşin tanrısı.
Namook; Kutup ayılarının efendisi.
Pinga; Şifacı ruh.
Qailertetang; Kara hayvanlarının koruyucusu ve havanın hakimi.
Sedna; Deniz hayvanlarının koruyucusu.
Tekkeitsertok; Geyiklerin efendisi.